რა უნდა გააკეთოთ, თუ თქვენი შრომითი უფლებები ირღვევა საქართველოში?

რა უნდა გააკეთოთ, თუ თქვენი შრომითი უფლებები დაირღვა

1. რა ითვლება შრომითი უფლებების დარღვევად

რამდენიმე გავრცელებული მაგალითი:

• ხელფასის დაგვიანება ან გადაუხდელობა
• წერილობითი სამუშაო ხელშეკრულების დადებაზე უარის თქმა
• ზეგანაკვეთურად მუშაობის იძულება დამატებითი ანაზღაურების გარეშე
• უკანონოდ გათავისუფლება
• შვებულებისა და ავადმყოფობის შვებულების პირობების დარღვევა
• ზეწოლა, დისკრიმინაცია, თანასწორობის დარღვევა

2. შეაგროვეთ მტკიცებულებები

მნიშვნელოვანია ნებისმიერი მტკიცებულების შეგროვება:

• მიმოწერისა და დოკუმენტების ფოტოები/სქრინშოტები
• ტაბელები, ქვითრები
• წერილები, შეტყობინებები, ზეპირი ბრძანებები (ჩაწერილი)
• კოლეგების მოწმობები

3. სად უნდა მიმართოთ

მაკონტროლებელი ორგანოა:

საქართველოს შრომისა და ჯანდაცვის სამინისტროსთან (MoHLSA) არსებული საქართველოს შრომის ინსპექცია (Labor Inspection Office).

ასევე შეგიძლიათ მიმართოთ:
• ომბუდსმენს (Public Defender of Georgia)
• სასამართლოს
• პროფკავშირს (თუ ის კომპანიაში არსებობს)

4. როგორ შევიტანოთ საჩივარი

მიმართვის მეთოდები:

• საიტი: www.moh.gov.ge - შრომის ინსპექციის სექცია
• ელექტრონული ფოსტით: info@laborinspectorate.ge
• ცხელი ხაზი: 1505 (ორშაბათიდან პარასკევის ჩათვლით)
• პირადად - სამინისტროს ან ინსპექციის განყოფილებებში

საჩივარი შეიძლება იყოს ანონიმური.

5. რა უნდა მივუთითოთ საჩივარში

• თქვენი მონაცემები (თუ ანონიმური არ არის)
• დამსაქმებლის დასახელება და მისამართი
• დარღვევის არსი (მაგალითად: „მარტის თვის სამუშაოსთვის ანაზღაურება არ გადახდილა“)
• დასაქმების თარიღი, თანამდებობა
• თანდართული მტკიცებულებები
• დარღვევების შემოწმებისა და გამოსწორების მოთხოვნა

6. რა ხდება შემდგომ

• შრომის ინსპექცია ვალდებულია საჩივარი განიხილოს გონივრულ ვადაში (ჩვეულებრივ, 10-15 დღე)
• შესაძლოა ჩატარდეს დამსაქმებლის შემოწმება
• შედეგების მიხედვით გამოიტანება:

– დარღვევების აღმოფხვრის დანაწესი
– ფინანსური სანქცია
– სასამართლოში ან პროკურატურაში გადამისამართება (უხეში დარღვევების შემთხვევაში)

7. შეიძლება თუ არა ჩივილის გამო სამსახურიდან გათავისუფლება?

არა. ინსპექციაში ჩივილის გამო სამსახურიდან გათავისუფლება უკანონოა.

საქართველოს შრომის კანონმდებლობა კრძალავს უფლებების დაცვისთვის ნებისმიერ სახის რეპრესიას. დამსაქმებლის მხრიდან ასეთმა ქმედებებმა შეიძლება გამოიწვიოს ჯარიმები ან სამართლებრივი სანქციები.

8. დამატებითი შესაძლებლობები

• სასამართლო — შეგიძლიათ მიმართოთ პირდაპირ, ინსპექციის გვერდის ავლით
• ომბუდსმენი — განსაკუთრებით დისკრიმინაციის, მუქარისა და მორალური ზეწოლის შემთხვევებში
• პროფკავშირები — სახელმწიფო და მსხვილ კერძო კომპანიებში
• ონლაინ იურისტები და ადამიანის უფლებათა დამცველი არასამთავრობო ორგანიზაციები — უფასო კონსულტაციები

რჩევები

• ყოველთვის მოითხოვეთ ოფიციალური შრომითი ხელშეკრულება (მაშინაც კი, თუ დისტანციურად მუშაობთ)
• დააფიქსირეთ ნებისმიერი დარღვევა (წერილობით ან ციფრულად)
• არ შეგეშინდეთ შრომის ინსპექციაში მიმართვა — ეს თქვენი კანონიერი ინსტრუმენტია
• გაეცანით საქართველოს შრომის კოდექსს (ხელმისაწვდომია matsne.gov.ge-ზე)